بررسی نحو فضایی ساختار محله‌های سنتی با نگرش محرک توسعه (نمونۀ موردی: محلۀ حاجی شهر همدان)

Authors

  • حسن سجادزاده استادیار شهرسازی، گروه طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان
  • سجاد زلفی گل دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان
Abstract:

جایگاه محله‌ها در سطح شهرها، همواره بسیار مهم و تأثیرگذار بوده است و محله‌های سنتی به علت داشتن قدمت طولانی در معادله‌های شهری، اهمیت بیشتری داشته‌اند. امروزه به علت توسعه‌های شهری بی‌برنامه، لجام‌گسیخته و منقطع، محله‌های سنتی نیز کارکردهای پیشین، پویایی، سرزندگی و منحصربه‌فردی خود را ندارند؛ ازاین‌رو، بازگرداندن کیفیت‌های مطلوب محلی، رونق فعالیت‌های منسجم اجتماعی و بهبود شرایط کالبدی، اقتصادی و فرهنگی محله‌های سنتی بسیار ضروری است. محرک توسعه به‌عنوان رویکردی مؤثر و منعطف در حوزۀ بازآفرینی شهرها در پی پاسخ مناسبی برای کیفیت‌بخشی دوبارۀ محله‌های سنتی است. مداخله‌های هدفمند و حداقلی، مشارکت کنشگران اصلی و جامعۀ محلی، کوچک‌مقیاسی و زمینه‌گرایی از ویژگی‌های اصلی محرک‌های توسعه با ‌عنوان سیاست‌های نوین شهری هستند؛ ازاین‌رو، روش پژوهش حاضر تحلیلی- تفسیری و مبتنی بر مطالعه‌های کتابخانه‌ای است که برای دستیابی به چارچوبی هدفمند در تحلیل نمونۀ موردی به روش نحو فضا با بهره‌گیری از نرم‌افزار اگراف و دپس‌مپ برای تفسیر چیدمان فضایی انجام شده است. هدف اصلی پژوهش، بررسی پیکره‌بندی فضایی در راستای شناسایی محدوده‌های اساسی، تأثیرگذار و مستعد برای تحریک توسعه‌ای هماهنگ با هویت و ساختار کالبدی، اجتماعی و اقتصادی محله است و نتایج پژوهش به اهمیت ویژۀ پیوندهای فضایی - عملکردی در ساختار اصلی محله‌های سنتی اشاره دارند. اتصال‌های قوی و منسجم کریدور اصلی محله از یک‌سو و هم‌پیوندی و یکپارچگی زیاد سازمان فضایی مرکز محله از سوی دیگر، شرایط مطلوب استخوان‌بندی محور اصلی بافت مسکونی محلۀ حاجی برای تحریک توسعه را نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد اقدام‌های محرک توسعۀ منطبق بر پیکره‌بندی فضایی، بازآفرینی بهتر و سریع‌تر محله‌های سنتی را رهنمون می‌شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سنجش و ارزیابی ابعاد محرک توسعه در بازآفرینی محله‌های سنتی نمونه موردی : محله حاجی در بافت تاریخی شهر همدان

توسعۀ شهری با دو رویکرد توسعۀ درونی و مرمت شهری بافت‌های فرسوده سعی در احیا و بازگرداندن حیات شهری به عرصه‌های ناکارآمد داشته است. به منظور تسهیل این روند و توجه به پیوند بافت‌های قدیمی با توسعۀ شهری، برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های محرک توسعه به‌عنوان یکی از راهبردهای به‌کار گرفته شده در جهت فراهم کردن بسترهای لازم برای حضور ساکنان و توجه به پتانسیل‌ها و ابعاد توسعه مورد توجه قرار گرفت. در این م...

full text

نقش طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه نمونه موردی: محله کلپا همدان

محلات قدیمی شهرها که دارای بافتی با ارزش و کهن بوده اند، به مثابه قلب تپنده شهرها به حساب می آیند و امروزه کارکرد های اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی خود را از دست داده اند. بازآفرینی شهری رویکردی است که درصدد احیا و معاصر سازی این محلات سنتی گام بر می دارد و تلاش تزریق روحی دوباره در این مناطق و فراهم آوردن شرایطی برای حضور و مشارکت همگان در فرآیند آن، از اهداف ارزشمند این رویکرد است. محرک های توسع...

full text

نقش شهرهای میانی در توسعه فضایی استان همدان با نگرش بر شهر ملایر

رشد سریع جمعیت و افزایش درصد شهر نشینی از پدیده هایی است که در چند دهه اخیر در کشور ایران مانند بسیاری از کشورهای جهان پدیدار گشته ، گرچه افزایش جمعیت شهر نشینی   فی النفسه پدیده نامطلوبی نمی باشد و بعضاً آنرا نمادی از توسعه یافتگی می دانند ، لذا آنچه که به عنوان یک موضوع مهم مورد بحث و بررسی قرار می گیرد ، نه افزایش  درصد شهر نشینی بلکه توزیع نامتوازن و نامتناسب جمعیت در کانونهای شهری است . اس...

full text

تحلیلی بر روند چندقطبی شدن ساختار فضایی و عملکردهای شهری (نمونۀ موردی: شهر سنندج)

 امروزه در نظام برنامه‌ریزی شهری، کاربری‌های اراضی و خدمات عمومی به سمت الگوی تمرکز و تجمع در مناطق خاصی از شهرها گرایش دارند تا به‌وسیلة آن‌ها از تداخل و تزاحم کاربری‌ها جلوگیری شود و شهروندان هر منطقه با سهولت به این خدمات دسترسی داشته باشند. در شهر سنندج تمرکز به‌نسبت زیاد زیرساخت‌های اداری، سیاسی، اقتصادی، خدماتی و نواحی پیرامونی آن، سبب تمرکز جمعیت و بروز آثار سوء‌فضایی از قبیل رشد فیزیکی ...

full text

بررسی اثر حرارتی گیاهان در فضاهای شهری با مدل PMV (نمونۀ موردی محلۀ ازگل تهران)

شهرها طی بیش از یک قرن تغییرات اساسی که در فعالیت­ها و کالبد آنها رخ داده، ارتباط حیاتی خود را با طبیعت از دست داده­اند. در سال­های اخیر توسعه شهرنشینی و پیوستن روستاها به کلانشهرها موجب از بین رفتن بسیاری از پوشش­های گیاهی این مناطق شده است. محله ازگل از جمله محلات شمال تهران است که بخش عمده­ای از فضای سبز آن در فرایند توسعه از بین رفته و کیفیت فضایی در کانون­های متمرکز آن کاهش یافته است. با ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 28  issue 4

pages  53- 70

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023